Maand: mei 2018

In het noordoosten van La Palma ligt een uitgestrekt subtropisch regenwoud, dat grotendeels bestaat uit laurierbomen. Op deze plek stoten de overheersende vochtige noordoostpassaatwinden tegen de berghellingen van het eiland. De stijgende lucht geeft het vocht af aan de bomen. Dit water wordt opgevangen in de spaarbekkens waar Ruud vorige week over schreef. Een uitgebreid stelsel van irrigatiekanalen transporteert het water als ‘bananenwater’ het hele eiland over ten behoeve van de landbouw.

In dit gebied loopt de route van een van de meest bekende wandelingen van het eiland; De afdaling naar Los Tilos. De wandeling begint bij het bezoekerscentrum met dezelfde naam. Je komt hier door bij het dorpje Los Sauces de LP105 op te rijden, een smalle asfaltweg die door een groene kloof voert. Het bezoekerscentrum is gelegen aan het einde van deze, doodlopende, weg. In het bezoekerscentrum is een kleine expositie te zien over het planten- en dierenleven in de laurierbossen.

Het gebied hier is redelijk onherbergzaam, met weinig begaanbare wandelpaden. Daarbij zijn de hellingen behoorlijk steil, ook voor La Palma begrippen. Het is daarom niet zo gek dat de mooiste wandelroute in dit gebied begint met een taxirit naar boven. Het ‘taxiwezen’ is hier wat meer gereguleerd dan de vergelijkbare diensten elders op het eiland. Je koopt een ticket in het bezoekercentrum en staat vervolgens te wachten bij de taxihalte tot dat je aan de beurt bent. Wij moesten behoorlijk lang wachten, er was veel belangstelling. Los Tilos wordt in elke reisgids beschreven en dat merk je aan het aantal medewandelaars; het is relatief druk hier.

Na een hobbelrit van ongeveer twintig minuten start de eigenlijke wandeling. Tijdens de wandeling daal je voortdurend af, wat best fijn is. Het eerste deel van de wandeling voert langs een irrigatiekanaal. Voor wie wel eens op het eiland Madeira is geweest: dit stuk van de route lijkt als twee druppels water op een ‘levada-wandeling’ waaraan dit Portugese eiland onder wandelaars faam ontleent. De route leidt door een aantal tunneltjes en aan het eind van een van de tunneltjes moet je door een watervalletje naar buiten lopen. Erg leuk en avontuurlijk voor kinderen. Wij vond het erg leuk.

Onderweg heb je af en toe een prachtig uitzicht op kloven en hellingen vol laurierbomen. Het is bijzonder om hier te lopen als vakantieganger, terwijl je een dag eerder nog door het woestijnlandschap van de Teneguia, in het uiterste zuiden van La Palma liep. De natuur van het eiland is erg afwisselend en schiet alle kanten op.

Het tweede deel van de tocht voert je door het Laurierbos zelf. Je daalt af met een redelijk strak hellingspercentage. De route loopt grotendeels over de keien van (droge) beddingen van bergbeken. Ik moet bekennen dat ik niet goed weet hoe droog deze beddingen nog zijn als het een aantal dagen flink heeft geregend. Daarover kan het personeel van het bezoekercentrum vast uitgebreid informatie verschaffen.

Ruud en ik gaven deze wandeling na afloop een mager ‘zesje’.  We hadden er meer van verwacht. Dit komt misschien doordat het ‘levada-stuk’ van de wandeling maar heel gemiddeld is, als je Madeira kent. Het zesje wordt zeker veroorzaakt door het voor ons saaie tweede stuk van de route; strompelend over de keien van beekbeddingen in een bos zonder uitzicht. Een andere mager-zesje-verklarende-factor was voor ons de relatieve drukte op de route. Alle reisgidsen benoemen de wandeling als een van de hoogtepunten van een trip naar La Palma, en dat zie je terug in het aantal mensen om je heen. Houden wij niet van.

Toch zou ik zeker een bezoek aan Los Tilos willen aanraden, als je er nog nooit bent geweest. Kies in dat geval een combinatie uitstapje met het natuurzwembad bij La Fajana, dat in de buurt ligt.   De ochtend breng je in dat geval door bij Los Tilos. Je kiest dan voor de kortere wandeling die vanaf het bezoekercentrum naar de waterval van Los Tilos leidt. Een wandeling van hooguit een kwartier. Ook op deze miniwandeling krijg je een goede indruk van het laurierbos. De waterval is best mooi om te zien en de duur van de wandeling (hooguit een half uurtje heen en terug?) is kort genoeg om de hoeveelheid medewandelaars nog te kunnen verdragen. Een langere wandeling kan je maken vanaf de eerste parkeerplaatsen bij het bezoekercentrum naar de Mirador Espigón Atravesado. Het uitzichtpunt zelf is niet heel bijzonder. Over een bijzonder smal looppad kom je uit op een akelig hoog éénpersoons platform. Met uitzicht op een kloof vol bomen, die je van bovenaf ziet. Het gaat hier om het wandelpad er naartoe, niet zo zeer om de eindbestemming.

Na de ochtend in Los Tilos doe je een (verlate) lunch met uitzicht op zee-en-branding bij La Fajana. Zwemliefhebbers kunnen hier ook zwemmen. Tot slot een autorit door de prachtige groene kloven van het lege noordoosten van het eiland. Tip van Teunis.

Het was op de laatste dag van onze eerste vakantie op La Palma, september 2007, dat we de Pico de la Nieve beklommen. We namen NIET de gemakkelijke route (startpunt LP4 vlak onder de kraterrand,  via de Pico de la Cruz – zie blogpost 7 november 2017), maar begonnen echt aan de voet van de berg (min of meer), startpunt meer oostwaarts op dezelfde LP4, maar dan veel lager.

Beneden, op het niveau van de dorpen, was het een nevelige sombere dag. Tijdens deze wandeling maakten we voor het eerst mee hoe mooi het op zo’n dag kan zijn om ‘door de wolken heen’ te wandelen. De nevels worden, terwijl je loopt, steeds lichter en opeens is daar de blauwe lucht en de zon en het uitzicht.

Tijdens het steile eerste stuk van de wandeling klim je door een bos van canarische den. Er is niet veel te zien, behalve canarische den. De klim is best steil. Even afzien dus en doorzetten. Er is een langere, alternatieve route door het bos die voert over een brandgang die je al bochten draaiend naar het zelfde punt brengt. Voor als je niet van steil klimmen houdt. Of op de terugweg niet van steil dalen. Je moet wel de onvermijdelijke wandelapp op je mobiel meenemen als je voor deze route kiest, want er is geen bewegwijzering.

Aan het eind van de klim loop je door een landschap van lage struiken en kale rots naar de top van Pico de la Nieve. Vlak onder de top stuit je op de hoofdwandelroute GR131. Die volg je vanaf nu. Je gaat hier  linksaf en je houdt de richting van ‘Refugio El Pilar’ aan. Je  loopt dus NIET in de richting van de Roque de los Muchachos.

Vrij snel na deze afslag, kom je aan op de top van de ‘sneeuwpiek’. Wij hadden de mazzel dat juist onder de top de nevelsluiers definitief braken. We kwamen terecht in een prachtige wolkenwereld onder een strak blauwe hemel.

Het mooiste aan de Pico de la Nieve vind ik de kraaien. Vanaf de top kan je vaak hele zwermen langs zien scheren. Dansend in de lucht van boven naar beneden, de kom van de Caldeira de Taburiente in. En weer naar boven. En weer naar beneden. Ik kan er heel lang naar kijken, als ik hier ben.

Voorbij de top ga je verder naar het zuiden. Afwisselend daal je een beetje af en klim je weer.  Je kunt doorlopen tot aan de refugio bij de  Punta de los Roques, waar ik eergisteren over schreef. Wij wisten dit nog niet in 2007. Bovendien werd het tijdens onze wandeling steeds neveliger naarmate we verder afdaalden en wandelden we uiteindelijk in dikke mist. Bij de rots op de vierde foto keerden we daarom weer om. Die rots is wel bijzonder. Heel glad. Heel groot. Heel steil. Heel uitnodigend. Je MOET er gewoon op klimmen, als je er voor staat. Dat is ook het probleem niet, en het uitzicht op de top van de rots is heel mooi. Maar je moet er ook weer vanaf. Schuifelen op het zitvlak, er zit niets anders op..

Vlak voordat je deze rots bereikt, kan je via een zijweggetje naar een plek lopen waar de Benahora, de pre-Spaanse bewoners van het eiland,  hyrogliefen in de rots hebben gekrast. Deze zijweg wordt goed aangegeven. Ik ben er nu twee keer geweest en vond deze plek eerlijk gezegd niet heel erg indrukwekkend. Je kunt beter je energie sparen om de refugio bij Punta de los Roques te kunnen bereiken. Daarna moet je namelijk ook het hele eind weer terug..

Al met al was de klim naar Pico de la Nieve een hele mooie wandeling. Maar dit was voor een belangrijk deel ook te danken aan het breken van de wolken, juist op het goede moment. Zoiets is niet te plannen. Bij helder warm weer veeeel water meenemen, want onderweg is er niets te tappen.

Een mooie, maar zware wandeling is de wandeling van Hermita de Virgen del Pino naar de Refugio Punta de los Roques. De wandeling klimt van een hoogte van ca 600m naar ca 2.100m. Het beginpunt is het kerkje op de eerste foto, gewijd aan onze lieve vrouwe van het dennenbos.

Je vindt dit kerkje als je bij het bezoekerscentrum van de Caldeira de la Taburiente, gelegen aan de weg tussen El Paso en de tunnels naar de oostkant van het eiland, de afslag naar het noorden neemt. Je rijdt over een smalle asfaltweg voorbij de parkeerplaats van het bezoekerscentrum en volgt de borden ‘cumbrecita’, totdat je een klein bordje met de aanduiding ‘hermita’ tegen komt, dat naar rechts wijst. Dit bordje brengt je naar de parkeerplaats bij het kerkje, en het beginpunt van de wandeling.

Het eerste stuk van de wandeling voert over een pad dat min of meer loodrecht tegen de Cuembra Nueva op gaat. Het pad ligt vol dennennaalden, dennenappels en kinderkopjes, wat een beetje moeizaam loopt. De klim is zwaar, zeker bij warm weer, maar te doen als je je tempo aanpast aan wat je kunt en er voor zorgt dat je niet buiten adem raakt. De beloning is een lange stop met fris drinkwater uit een bron  en een mooi uitzicht op de stadjes Los Llanos in het westen en Santa Cruz in het oosten, op de pas van de Reventon.

Na deze rustpauze sla je linksaf, en loop je noordwaarts. Je volgt de borden ‘Roque de los Muchachos’. Na een kort, relatief vlak stuk over de kam van de Cuembra Nueva, klim je door een berglandschap met los verspreid staande dennebomen en veel mooie uitzichtpunten. Naar mate je verder omhoog klimt, kan je steeds meer van het eiland overzien en bij helder weer zie je ook alle omliggende eilanden liggen.

Het eindpunt van de wandeling was voor ons de Refugio Punta de Los Roques. De refugio bestaat uit een schuilhut en een natuurtoilet. Je hebt er een prachtig uitzicht rondom.

Het wandelpad gaat nog door en leidt via de Pico Nieves en de Pico de la Cruz naar de Roque de los Muchachos. Maar. Dat is wel een hele lange wandeling, tenzij je op de Roque de los Muchachos  een taxi hebt klaar staan (da’s wel een leuk idee overigens).

Wij deden over onze wandeling (vanaf de refugio ging het weer terug naar de hermita) ruim zes uur. Het was mooi. Het was warm. Het was best zwaar. Maar zware wandelingen geven na afloop meestal de meeste voldoening, vooral als je onderweg mooie dingen hebt gezien. Zo was het ook met deze wandeling.

Als je vanuit Puntagorda met de auto over een van de smalle asfaltweggetjes ‘naar boven’ rijdt, kom je terecht in een landschap van wijnvelden en dennebossen. Op zo’n 1.300m hoogte biedt het wandelnetwerk van het eiland hier een aantal relatief vlakke wandelingen. Een van deze wandelingen is de ‘boswandeling naar Las Briestas’.

Het beginpunt van de wandeling ligt  aan de Camino de la Rosa, op het punt waar je met de auto niet meer verder omhoog kunt.  Ook de Traviesa wandeling, waarover ik op 17 september van het vorige jaar schreef, vertrekt vanaf dit punt.

Vanaf het startpunt is het eigenlijk heel eenvoudig. Je loopt naar het noorden en volgt voortdurend de borden in de richting van ‘Briestas’.  Het wandelnetwerk van het eiland biedt in dit gebied een scala aan mogelijkheden en verschillende routes. Als je een app op je mobiele telefoon mee neemt of een goede kaart, kan je op een fijne manier gaan dwalen, en gaan ‘routehoppen’ als je daar zin in hebt. Voor ons is de lijnwandeling, door het dennebos, naar het restaurant Las Briestas en weer terug, meestal voldoende.

Het startpunt ligt zo’n beetje aan de uiterste noordgrens van het wijngebied La Traviesa, als ik het goed begrepen heb. Vanaf hier loop je noordwaarts het wijngebied van de Vega Norte in, waar de druiven voor de wijn met deze naam groeien. Zoals bekend is de Vega Norte Blanco de lekkerste wijn van de hele wereld…

Je gaat echter niet heel veel wijnvelden zien tijdens deze wandeling. Het is dan ook de BOSwandeling naar Briestas. Je loopt overwegend door dennebos over goed toegankelijke bospaden. Hier en daar leidt de route langs een helling met  terrassen vol druivenranken. De wandeling is een feest als je iets actiefs wilt doen op hele warme dagen. De temperatuur is dan prettig, vanwege de hoogte en vanwege de schaduw van het bos. Maar ook in de herfst of bij bewolkt weer maak je met deze wandeling een mooie, sfeervolle tocht. Deze foto’s zijn gemaakt op een bewolkte dag in oktober.

Na ongeveer een voetbalwedstrijd lang lopen, kom je aan bij het restaurant Las Briestas. Het restaurant ligt op een kruispunt van wegen maar verder volkomen ‘eenzaam’, midden in het bos. Het is geopend vanaf een uur of tien (elf?) in de ochtend tot zeven uur ‘s avonds. Het restaurant richt zich op dagjesmensen die met de auto op weg zijn naar de Roque de los Muchachos. Je kunt er lekker eten (lokale gerechten) in een ruimte die veel  weg heeft van een overdekte binnentuin. Voor de warmere dagen heeft het restaurant ook een mooi terras in het bos.  Op maandagen is Las Briestas gesloten.

Vanaf het restaurant loop je de zelfde weg weer terug. Als je van iets meer afwisseling houdt, kan je ervoor kiezen om een groot deel van de terugtocht over de asfaltweg (LP111) te lopen. Op het punt waarop de asfaltweg kruist met het oorspronkelijke  wandelpad, dat je nog zal herkennen van  de heenweg, ter hoogte van een ruïne die direct aan de linkerkant van de weg staat, volg je dan de bospaden weer. Je moet dan voorlangs de stenen bouwval linksaf (borden ‘Briestas’ volgen in tegengestelde richting).  De ruïne is het enige gebouw dat je tegen komt langs de weg, dus je kunt dit punt eigenlijk niet missen. De asfaltweg loopt lekker en je hebt wat meer uitzicht op het landschap. Er is vrijwel geen autoverkeer op deze weg. Grote kans dat je sowieso hooguit maar een handvol medewandelaars tegen komt op de route. De meeste wandelaars op La Palma blijven langs de kust of wandelen in de schaduw van de vulkanen.

De boswandeling naar Las Briestas is een een leuke, stille, niet al te lange wandelingen zonder veel geklim. Net als alles op La Palma: mooi in elke seizoen van het jaar.